جوادی یگانه از آن دست جامعهشناسانی است که اگر نگاهی به رزومهاش بیندازیم متوجه میشویم در زمینه تنبلی اجتماعی تحقیقات زیادی به عمل آورده.
به همین دلیل فقط کافی است به او بگویی موضوع مصاحبهات چیست تا تمام زیر و بم پدیدهای به نام تنبلی اجتماعی رادر بیاورد. تنبلی اجتماعی معضلی است که از سالها قبل در کشور ما وجود داشته است اما این روزها معضلاتی که این مشکل در کشور بهوجود آورده روزبهروز بیشتر میشود. دکتر جوادی یگانه میگویدتنبلی اجتماعی باعث بروز ضعفهای فردی میشود و جامعهای که افراد آن دارای مشکل باشند به سختی میتواند موفق عمل کند. گفتوگوی ما را با این جامعهشناس از دست ندهید.
- آقای دکتر! شما در برخی از مطالعاتتان فرض کردهاید که ایرانیها تنبل هستند؛ این فرضیه از کجا آمده است؟
این فرض بر پایه مشاهداتی است که خیلی از ماها میتوانیم آن را در جامعه و رفتار اجتماعی مردم ببینیم. مثلا ما ایرانیها عدمتمایل بهکار کردن در جامعه داریم، نشانههایش هم خیلی بارز است؛ استقبال از بینالتعطیلین، تمایل به استخدام دولتی، استقبال از پشت میزنشینی، پایین بودن سرانه ورزش در ایران، بالا بودن میزان تماشای تلویزیون در کشور و... نشانههایی است که از احتمال وجود آفت و آسیبی به نام تنبلی خبر میدهند. البته نتیجه تحقیقات نشان میدهد تمایل به تنبلی وجود ندارد یا تمایل تنبلی در ایران پایین است. تمایل به این معنا است که بهطور شخصیتی تمایل داشته باشید که تنبل باشید. مثلا از زمان داریوش تا الان دروغ یکی از مسائل جامعه ما بوده است. وقتی داریوش میگوید خدایا کشور ما را از دروغ مصون نگه دار، یعنی دروغ وجود داشته و یک مسئله بوده. ولی مردم ما ذاتا دروغگو نیستند بلکه شرایط اجتماعی بهگونهای است که آنها را وادار میکند که دروغ بگویند. درهرحال دروغگو نیستند. درباره تنبلی هم همینطوری است. اتفاقا در یک تیپشناسی به نتیجه دیگری رسیدیم. مثلا گفتیم بر اثر افزایش سواد گرایش به تنبلی کاهش پیدا میکند پس چون سواد در جامعه ایران دارد افزایش پیدا میکند، با کاهش گرایش به تنبلی روبهرو هستیم. یعنی گرایش به تنبلی زیاد نمیشود. خیلی از آدمهای جامعه 2و 3شیفت کار میکنند که نشان میدهد تنبل نیستند. اما این به آن معنا نیست که تنبلی وجود ندارد. تنبلی مولود عواملی است که آن عوامل در جامعه ما وجود دارد.